دکتر اوتیسم کرج : تشخیص تفاوت بین اختلال طیف اوتیسم و تأخیر رشدی

تشخیص دقیق بین اختلال طیف اوتیسم و تأخیر رشدی گاهی پیچیده است؛ زیرا در هر دو مورد ممکن است کودک در رشد مهارت‌های اجتماعی و زبانی دچار تأخیر باشد. با این حال، بررسی نشانه‌های متمایز و استفاده از ارزیابی‌های استاندارد می‌تواند راهگشا باشد. در ادامه، با زبانی ساده ولی علمی به تفاوت‌های کلیدی هر یک می‌پردازیم و مسیر شروع مداخله زودهنگام را توضیح می‌دهیم.

علائم متمایز اختلال طیف اوتیسم

• اختلال در تعامل اجتماعی: کودک ممکن است از ارتباط چشمی خودداری کند و ناتوانی در درک حالات چهره یا زبان بدن دیگران داشته باشد.

• رفتارهای تکراری و کلیشه‌ای: حرکات تکرارشونده مانند بال‌بال زدن دست‌ها، چرخاندن اسباب‌بازی یا نظم‌دهی افراطی به اشیا شایع است.

• حساسیت غیرطبیعی به محرک‌های حسی: صداهای بلند، نور شدید یا بافت‌های خاص ممکن است بیش از حد آزاردهنده به نظر برسند.

• الگوی گفتاری تکراری (اکولالیا): ممکن است کودک جملات یا کلمات دیگران را بدون درک کامل معنا تکرار کند و گفتگوی دوطرفه را دشوار بیابد.

• تمرکز وسواسی روی موضوع یا شیء خاص: علاقه‌ی شدید و پایدار به یک موضوع محدود که معمولاً فراتر از کنجکاوی معمول کودکان است.

علائم غالب در تأخیر رشدی

• دیر رسیدن به نقاط عطف حرکتی و زبانی: نشستن، راه‌رفتن یا گفتن اولین کلمات ممکن است نسبت به همسالان اندکی لگد داشته باشد.

• تعامل اجتماعی طبیعی یا با تاخیر خفیف: گرچه گفتار ممکن است دچار تأخیر باشد، اما کودک از نظر تماس چشمی و بازی با همسالان عملکرد نزدیک به طبیعی دارد.

• نبود رفتارهای تکراری یا وسواسی: تکرار حرکات کلیشه‌ای یا تمرکز افراطی معمولاً مشاهده نمی‌شود.

• واکنش متعادل به محرک‌های حسی: صدا، نور و لمس با شدت و کیفیت مشابه کودکان طبیعی تجربه می‌شود.

از کجا شروع کنیم؟

• مراجعه به متخصص مجرب: اولین قدم، مشورت با آسیب‌شناس گفتار و زبان یا روانشناس کودک است تا ارزیابی اولیه انجام شود.

• به‌کارگیری ابزارهای تشخیصی استاندارد: آزمون‌هایی مانند «M-CHAT» یا «ADOS» به تشخیص اوتیسم کمک می‌کنند و می‌توانند مرز بین دو اختلال را روشن کنند.

• مراجعه به مرکز تخصصی: کلینیک گفتار توان‌گستر در کرج با برنامه درمانی تخصصی توسط آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی، سیاوش عطایی، خدمات ارزیابی و مداخله زودهنگام را ارائه می‌دهد.

• شروع مداخلات زودهنگام: هرچه مداخله سریع‌تر آغاز شود، شانس بهبود مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی افزایش می‌یابد.

چه زمانی باید فوراً اقدام کنیم؟

• اگر کودک تا ۱۲ ماهگی به صدا یا نام خود واکنش نشان نمی‌دهد.

• اگر تا ۱۸ ماهگی قادر به تولید کلمات معنادار نیست.

• اگر تا ۲۴ ماهگی جملات دوکلمه‌ای نمی‌سازد.

• در صورت بروز پسرفت ناگهانی در مهارت‌های زبانی یا اجتماعی.

نتیجه‌گیری و توصیه کلی
تشخیص افتراق اوتیسم از تأخیر رشدی نیازمند دقت، دانش تخصصی و استفاده از ابزارهای استاندارد است. توصیه می‌شود در مواجهه با هرگونه نگرانی در مورد رشد کودک، سریعاً با متخصصان مربوطه، به‌ویژه مرکز گفتار توان‌گستر کرج، تماس حاصل نمایید. مداخله زودهنگام می‌تواند مسیر رشد سالم و توانمندسازی کودک را تسریع کند.

---

عضویت طلایی VIP

• دسترسی انحصاری به فیلم‌های جلسات درمانی و پلن‌های عملی

• مشاهده منظم آموزش‌های ویدیویی برای اختلالات مختلف

• مناسب والدین و درمانگران مشتاق یادگیری قدم‌به‌قدم

• «عضویت طلایی VIP : دسترسی به فیلم‌های جلسات درمانی و پلن‌های عملی»

---

سرفصل وبینارهای عملی تخصصی

• دفتر کار لکنت (قسمت ۱ تا ۲۲) – تمرکز بر تمرینات عملی درمان لکنت برای کودکان ۳ تا ۱۲ سال

• پیشگیری از لکنت (ویژه ۳ سالگی) – آموزش سبک گفتاری پیشگیرانه در منزل

• صفر تا صد واژه تا گفتار (تاخیر گفتار) – عبور از سطح تک‌کلمه‌ای به گفتگوی کوتاه

• رشد شناختی (۲ تا ۷ سال) – تقویت پایه‌های توجه، حافظه و درک مفاهیم

• تربیت شنیداری صداهای سایشی (س، ش، ز، ژ) – تمایز و بازتولید واج‌های چالشی

• مفاهیم ساده شگفت‌انگیز (رنگ، اندازه، شکل)

• یادگیری جامع زبان‌آموز (اول تا سوم) – مهارت‌های واژه‌سازی و تعامل زبانی

• حیوانات و میوه‌ها – آموزش واژگان با تمرینات بازی‌محور

• کودک نابغه من (قسمت ۱ تا ۷) – بازی‌محور برای تقویت شناخت و تعامل اجتماعی

برای شرکت در هر یک از وبینارها و بهره‌مندی از محتوای تخصصی، با راه‌های ارتباطی زیر تماس بگیرید:
📱 اینستاگرام: @siavashataee | @goftatavangostar | @Device_speech_aid
🎥 یوتیوب: @doctorspeechy
📺 آپارات: aparat.com/doctor_loknat.ir
✉️ تلگرام: @academysiavashataee | @introducegtg | @GTGacademy
📞 واتساپ: 09121623463
🌐 وب‌سایت: digispeech.ir
📍 آدرس کلینیک: کرج، رجایی‌شهر، بلوار انقلاب

با ما، تخصص و تجربه و تکنولوژی را در خدمت رشد فرزندتان قرار دهید.