علائم اولیه اوتیسم در کودکان: چگونه تشخیص دهیم؟

تعریف اوتیسم:
اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال رشدی است که بر مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی و رفتاری کودکان تأثیر می‌گذارد. شناسایی علائم اولیه اوتیسم می‌تواند نقش بسیار مهمی در شروع درمان زودهنگام و بهبود کیفیت زندگی کودک داشته باشد.

علائم اولیه اوتیسم در کودکان

علائم اوتیسم ممکن است در سنین بسیار پایین (معمولاً قبل از 3 سالگی) ظاهر شوند. این علائم به‌طور کلی در سه حوزه اصلی بروز می‌کنند:

1. مشکلات اجتماعی و ارتباطی:

• عدم برقراری تماس چشمی
• بی‌توجهی به افراد یا عدم پاسخ به نام خود
• علاقه کم به تعاملات اجتماعی یا بازی با دیگر کودکان
• عدم درک یا استفاده از زبان بدن و حرکات چهره

2. الگوهای رفتاری تکراری و محدود:

• انجام رفتارهای تکراری مانند تکان دادن دست‌ها، چرخیدن یا تکرار صداها
• وابستگی زیاد به روال‌ها و مقاومت در برابر تغییر
• علاقه شدید به اشیاء خاص یا موضوعات جزئی
• تمرکز زیاد بر یک فعالیت خاص و بی‌توجهی به محیط اطراف

3. مشکلات حسی:

• حساسیت زیاد یا کم به صداها، نورها یا لمس
• واکنش غیرمعمول به بوها، طعم‌ها یا بافت‌های مختلف

تشخیص زودهنگام اوتیسم

شناسایی این علائم در سال‌های اولیه رشد بسیار اهمیت دارد. مراحل زیر به تشخیص بهتر کمک می‌کنند:

1. مشاهدات والدین:
   والدین نقش کلیدی در شناسایی رفتارهای غیرمعمول دارند. هرگونه تأخیر در مهارت‌های ارتباطی یا رفتارهای تکراری باید جدی گرفته شود.
2. ارزیابی توسط متخصص:
   گفتاردرمانگران، روانشناسان کودک و متخصصان اعصاب کودکان می‌توانند از ابزارهای استاندارد برای ارزیابی دقیق استفاده کنند.
3. استفاده از چک‌لیست‌های تشخیصی:
   ابزارهایی مانند چک‌لیست M-CHAT برای شناسایی علائم اولیه اوتیسم در کودکان طراحی شده‌اند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر کودک شما هر یک از علائم زیر را نشان می‌دهد، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید:

• تا 12 ماهگی به نام خود پاسخ نمی‌دهد.
• تا 18 ماهگی کلمات ساده را نمی‌گوید.
• تا 24 ماهگی جملات دوکلمه‌ای را نمی‌سازد.
• تماس چشمی کمی دارد یا از تماس فیزیکی اجتناب می‌کند.

درمان زودهنگام اوتیسم

درمان زودهنگام می‌تواند به کاهش علائم و افزایش مهارت‌های کودک کمک کند. روش‌های درمانی رایج عبارتند از:

• گفتاردرمانی: برای بهبود مهارت‌های زبانی و ارتباطی.
• رفتاردرمانی (ABA): برای تغییر رفتارهای تکراری و تقویت رفتارهای مثبت.
• کاردرمانی: برای بهبود مهارت‌های حرکتی و هماهنگی.
• بازی‌درمانی: برای تقویت تعاملات اجتماعی.
• نوروفیدبک: برای بهبود تمرکز و عملکرد مغزی.

نقش خانواده در تشخیص و درمان اوتیسم

خانواده نقش اساسی در شناسایی، درمان و حمایت از کودکان مبتلا به اوتیسم دارد. والدین باید محیطی امن و حمایت‌کننده فراهم کنند و در برنامه‌های درمانی مشارکت فعال داشته باشند.

تشخیص زودهنگام اوتیسم می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود کیفیت زندگی کودک داشته باشد. اگر هرگونه علائم غیرمعمول مشاهده کردید، سریعاً با متخصصان مشورت کنید و برنامه درمانی مناسب را آغاز کنید.

---

این مقاله توسط سیاوش عطایی، آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص، ارشد روانشناس عمومی تهیه شده است.

مرکز تخصصی درمان و مشاوره در حوزه‌های گفتاردرمانی و نوروفیدبک
کلینیک گفتار توانگستر از سال 1380 با هدف ارائه خدمات تخصصی در زمینه‌های گفتاردرمانی، نوروفیدبک، اختلالات یادگیری و روانشناسی فعالیت می‌کند. ما از جدیدترین فناوری‌ها و تکنیک‌های درمانی و آموزشی برای ارتقاء عملکرد افراد در این حوزه‌ها استفاده می‌کنیم.

اطلاعات تماس:

• آدرس: ایران، البرز، کرج، رجایی شهر، فاز 3، بلوک 2، خیابان سیزدهم، بلوار انقلاب
• تلفن‌ها: 09121623463 – 02634447075 – 02634405830
• ایمیل: siavashataee@gmail.com
• واتساپ: 09121623463

کانال‌های ما:

• آپارات: کانال گفتار توانگستر
• یوتیوب: کانال گفتار توانگستر

تلگرام:

• آکادمی آموزش گفتار توانگستر
• محصولات آکادمی آموزش گفتار توانگستر
• آکادمی آموزش صداهای گفتاری
• آکادمی لکنت

اینستاگرام:

• پیج تخصصی تکنیک‌های گفتاردرمانی و روانشناسی: siavash_ataee
• پیج تخصصی برنامه‌های درمانی: siavashataee
• پیج تخصصی بازی‌ها و روش‌ها: goftatavangostar
• پیج تخصصی لکنت کودک و بزرگسال: Device_speech_aid

ساعات کاری:

• شنبه تا چهارشنبه: 13 – 20

با استفاده از خدمات تخصصی و مشاوره‌ای ما، می‌توانید به بهبود کیفیت زندگی خود و عزیزانتان کمک کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره با ما تماس بگیرید. منتظر تماس شما هستیم!