رشد طبیعی گفتار و زبان در کودکان ۲٫۵ تا ۳ ساله

تدوین‌شده توسط آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی، سیاوش عطایی

رشد طبیعی گفتار و زبان در کودکان ۲٫۵ تا ۳ ساله

کودکان در سن حدود ۳ سالگی معمولاً باید:

• دایره واژگانی حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ واژه فعال داشته باشند.

• جملات دو تا سه کلمه‌ای بسازند («بابا برو»، «مامان آب بده»).

• نام اشیاء، حیوانات و افراد آشنا را بیان کنند.

• دستورات ساده‌ی دو مرحله‌ای را به درستی اجرا کنند.

• توانایی مکالمه‌ی ابتدایی (پرسش و پاسخ ساده) داشته باشند.

• ۷۵٪ گفتارشان برای غریبه‌ها قابل فهم باشد.

شرح وضعیت مراجع

آرین محمدی، کودک ۲ سال و ۹ ماهه ساکن عظیمیه کرج، در رشد جسمی و حرکتی (نشستن، راه رفتن، دندان درآوردن) بسیار زودتر از حد انتظار عمل کرده است.
با این حال، گفتار آرین به میزان قابل توجهی تأخیر داشته و در حال حاضر، تعداد واژگان فعال او کمتر از ۱۰ کلمه است.
او در تقلید گفتار مهارت قابل قبولی دارد اما در تولید خودانگیخته‌ی گفتار ضعیف عمل می‌کند.

سابقه خانوادگی تأخیر گفتار (پسرعمو و خواهرزاده) نیز گزارش شده است که می‌تواند ریسک‌فاکتور ژنتیکی محسوب شود.
استفاده زیاد از تلویزیون و گوشی (وابستگی رفتاری–حسی به ابزارهای الکترونیکی) نیز یکی از عوامل محیطی بازدارنده در رشد گفتار آرین است.

بیوگرافی درمانی آرین

آرین، کودکی کنجکاو، شاداب و باهوش است که اکنون نیازمند برنامه‌ای علمی، تخصصی و چندبعدی برای بهبود مهارت‌های زبانی و اجتماعی خود است.
با همراهی تیم تخصصی کلینیک گفتار توان‌گستر کرج، این مسیر با برنامه‌ریزی دقیق و مطابق با استانداردهای جهانی طی خواهد شد.

تحلیل علمی وضعیت

بر اساس شواهد، آرین دچار تاخیر رشدی گفتار بیانی (Expressive Language Delay) همراه با احتمال خفیف آپراکسی رشدی گفتار (Childhood Apraxia of Speech) می‌باشد.
عوامل مؤثر در وضعیت او شامل ترکیبی از فاکتورهای محیطی (محیط غیرفعال زبانی) و ژنتیکی است.

برنامه درمانی تخصصی توسط آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی، سیاوش عطایی

الف) گفتاردرمانی تخصصی

اهداف کوتاه‌مدت:

• افزایش تعداد واژگان فعال به بیش از ۱۵۰ واژه طی سه ماه

• ساخت جملات دوکلمه‌ای ثابت و پایدار

• بهبود توانایی تقلید و تولید خودانگیخته جملات ساده

اهداف میان‌مدت:

• افزایش جمله‌سازی به سطح سه تا چهار کلمه

• بهبود وضوح گفتار تا سطح درک ۷۵٪ توسط غریبه‌ها

• توسعه توانایی پاسخ‌دهی به سوالات ابتدایی

روش‌های درمانی اختصاصی مرکز گفتار توان‌گستر گوهردشت کرج:

• روش PROMPT: تحریک حرکتی گفتار با استفاده از لمس حرکتی چهره، برای کودکان با آپراکسی رشدی

• روش DTTC (Dynamic Temporal and Tactile Cueing): بازآموزی توالی‌های حرکتی گفتاری

• استفاده از تکنیک Hanen It Takes Two to Talk: آموزش والدین برای تقویت گفتار کودک در محیط طبیعی

• استفاده از داستان‌های تصویری برای توسعه زبان کاربردی

• بازی‌های وانمودی برای گسترش تعامل و گفتار خودانگیخته

تعداد جلسات:

ب) روانشناسی کودک و آموزش خانواده

اهداف کوتاه‌مدت:

• کاهش وابستگی رفتاری به گوشی و تلویزیون

• افزایش توجه و تمرکز بر روی محرک‌های انسانی

• بهبود پاسخ به تعاملات اجتماعی ساده

روش‌های درمانی:

• برنامه کنترل استفاده از صفحه‌نمایش (Screen Time Management) بر پایه APA

• آموزش مهارت‌های ارتباط اجتماعی از طریق بازی‌درمانی

• راهبردهای تقویت رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای اجتنابی

تعداد جلسات:

ویژگی‌های منحصر به فرد مرکز گفتار توان‌گستر گوهردشت کرج

کلینیک گفتار توان‌گستر کرج، با تلفیق تکنیک‌های سنتی و فناوری‌های نوین، رویکردی اختصاصی در درمان اختلالات گفتار و زبان ارائه می‌دهد، از جمله:

• برنامه‌های درمانی مبتنی بر شواهد علمی (EBP)

• تکنیک‌های تحریک حرکتی گفتار ویژه کودکان آپراکسیک

• بهره‌گیری از بسته‌های دیجیتال تعاملی و بازی‌های درمانی آنلاین

• مشاوره‌های هدفمند والدین بر پایه مدل Hanen

• گزارش پیشرفت دقیق و ارزیابی‌های مستمر با چک‌لیست‌های استاندارد بین‌المللی (مثل CELF-Preschool)

پیش‌بینی روند درمان آرین

با اجرای این برنامه تخصصی، پیش‌بینی می‌شود که آرین ظرف مدت ۶ ماه به سطح مطلوبی از مهارت‌های زبانی دست یابد، شامل:

• افزایش واژگان فعال به بالای ۳۰۰ واژه

• ساخت جملات سه تا چهار کلمه‌ای خودبه‌خودی

• برقراری مکالمه‌ی ابتدایی با افراد آشنا

• درک دستورات چندمرحله‌ای

• کاهش وابستگی به وسایل الکترونیکی و افزایش بازی‌های اجتماعی

راه‌های ارتباطی و ثبت‌نام برای ارزیابی اولیه تخصصی

اینستاگرام:

• برنامه‌های درمانی: @siavashataee

• بازی‌ها و روش‌ها: @goftatavangostar

• آموزش لکنت کودک و بزرگسال: @Device_speech_aid

آپارات: aparat.com/doctor_loknat.ir
یوتیوب: youtube.com/@doctorspeechy

تلگرام:

شماره تماس مستقیم: 09121623463
آدرس کلینیک: کرج، رجایی‌شهر، بلوار انقلاب
وب‌سایت: digispeech.ir

با تخصص و تجربه ما، و حمایت شما، آینده‌ی ارتباطی فرزندتان را شکوفا کنیم. کلینیک گفتار توان‌گستر کرج، در کنار شما و فرزندتان.